روش انجام تست واسنجی دستگاه هوای بتن:
ابتدا ظرف مخصوص استوانه ای شکل واسنجی را به صورت وارونه (ازقسمت پایه های جوش شده به ظرف) دقیقا وسط کف ظرف دستگاه هوای بتن قرار دهید و فنر پیچی را را روی استوانه واسنجی قرار دهید تا استوانه کاملا در ظرف دستگاه ثابت شود و درپوش دستگاه را محکم ببندید.
سپس در حالی که ظرف کاملا عمودی است از ورودی بالای استوانه مدرج آب با دمای محیط را داخل دستگاه بریزید. تا آب در استوانه بالاتر از علامت صفر روی استوانه مدرج قرار گیرد. سپس شیر هوای دستگاه را ببندید و هوا را تارسیدن به فشار تقریبی آزمایش (از طریق ارتفاع آب معادل k روی استوانه مدرج) توسط تلمبه به دستگاه پمپ کنید.
سپس دستگاه را تا زاویه 30 درجه نسبت به خط عمودی کج کرده و حول محور کف ظرف چندین دور بچرخانید و همزمان به درپوش و دیواره های ظرف به آرامی ضربه بزنید تا هواگیری شود. سپس دستگاه را به حالت عمودی برگردانید و به آرامی شیرهوای دستگاه را باز کنید تا فشار آزاد شود و سطح آب در استوانه مدرج به صفر برسد. اگر سطح آب دقیقا به صفر نرسید از طریق شیر تخلیه روی درپوش دستگاه سطح آب را دقیقا روی صفر فیکس کنید. سپس شیر هوای دستگاه را ببندید و از طریق تلمبه دستی، فشار را تا زمانی که ارتفاع آب درون استوانه مدرج به حدود 0.1 الی 0.2 درصد از مقدار محاسبه شده k پایین تر بیاید افزایش دهید. سپس به آرامی به دیواره های ظرف ضربه بزنید تا زمانی که سطح آب درون استوانه مدرج به مقدارk برسد. در این لحظه فشار P را از روی فشار سنج قرائت کنید. این فشار P همان فشاری است که در زمان انجام تست درصد هوای بتن باید به بتن اعمال شود. پس از این مرحله به کندی شیر هوا را باز کنید تا فشار آزاد شود و همزمان به دیواره های ظرف ضربه بزنید. سپس مشاهده می کنید که آیا سطح آب درون استوانه مدرج به صفر می رسد یانه؟
اگر سطح آب به صفر رسید یعنی آزمایش به درستی انجام شده است ولی اگر به صفر نرسید یعنی دستگاه نشتی داشته و هوا یا آب از این طریق از دست رفته است.
اگر سطح آب به اختلاف 0.05 درصد با علامت صفر نرسد و هیچ نشتی هم مشاهده نشود یعنی مقداری از هوا درون استوانه واسنجی از بین رفته است و باید مجدد آزمایش را انجام دهید.
اگر نشتی بیش از چند قطره آب باشد قسمت درز دارای نشتی را محکم بسته و سپس واسنجی را تکرار کنید. در تکرار واسنجی دقت کنید که برای کنترل فشار Pباید فورا سطح آب را به صفر ساند و شیر هوا را بست و فشار P قرائت شده در مرحله قبل را به دستگاه اعمال کرد و سپس ارتفاع آب در استوانه مدرج را قرائت کرد. این عدد باید با تقریب حدود 0.05، ضریب K را نشان دهد در غیر اینصورت خطا است.
محاسبه K:
D: ضریب انبساط K=R+D
R: حجم موثر دستگاه واسنجی
K: خوانش واسنجی
محاسبه حجم موثر دستگاه واسنجی R:
برای محاسبه ضریب R ابتدا ظرف استوانه واسنجی را پر از آب با دمای محیط کرده و وزن آب درون ظرف(w) را اندازه گیری می کنیم. همچنین وزن آب لازم برای پر کردن ظرف استوانه دستگاه هوای بتن(W) را نیز اندازه گیری می کنیم. و مقدار R را از فرمول زیر محاسبه می کنیم:
R= 0/98
ضریب R را برحسب درصد بیان می کنند. یعنی عدد محاسبه شده از فرمول بالا را در 100 ضرب می کنیم.
محاسبه ضریب انبساط D:
در مرحله اولیه انجام تست واسنجی چون مقدار D مشخص نیست با فرض صفر بودن D و K=R آزمون واسنجی را انجام می دهیم ولی پس از انجام تست واسنجی و مشخص شدن فشار تقریبیP می توان با آزمونی دیگر که در ادامه توضیح داده شده است مقدار دقیق D که حدود 0.1 الی 0.2 است را محاسبه می نماییم. البته با توجه به صلب بودن دستگاه هوا با فرض D=0 نیز میتوان محاسبات را انجام داد.
محاسبه دقیق D:
پس از اینکه یک مرحله تست واسنجی را با فرض D=0 وK=R انجام دادیم و مقدار P اولیه را بدست آوردیم، اقدام به انجام تست محاسبه D می کنیم. بدین ترتیب که دستگاه هوای بتن را پر از آب می کنیم (بدون اینکه ظرف واسنجی درون آن باشد) تا ارتفاع آب درون استوانه مدرج به صفر برسد. سپس فشار Pکه از مرحله اولیه تست واسنجی بدست اوردیم را به دستگاه اعمال می کنیم و فشار را قفل می کنیم. میزان افتی که پس از آن در ارتفاع آب درون استوانه مدرج رخ می دهد برابر ضریب انبساط D است. پس از محاسبه D مجدد مقدار دقیق K=R+D را محاسبه می کنیم و این بار با مقدار دقیق K تست واسنجی را تکرار می کنیم و مقدار دقیق فشار P را بدست می آوریم.
